Kilo vermenin en doğru yolu, yeme ve içme alışkanlıklarını değiştirip, fiziki aktiviteyi arttırmakla oluyor.

İHA muhabirinin, İnternetteki (www.becel.com.tr) sitesinden derlediği bilgilere göre, herkesin yapısı farklı olduğundan, ideal kilo diye tek bir değer yok, fakat boya göre ideal kilo aralığını tayin etmek mümkün. Kilonun bu Sağlıklı değer aralığında olup olmadığını anlamak için, Vücut Kitle Endeksi'ni (BMI) hesaplamak gerekiyor. BMI değerini bulmak için kilonun, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesi gerekiyor. Örneğin, boyu 165 cm. ağırlığı 55 kg olan kişinin Beden Kütle İndeksi: 55 / (1.65)2 = 20.2 olur.
Günümüzde doktorlar, sağlıklı kiloda olup olmadığınızı anlamak için bel ölçüsüne de bakıyorlar. Erkeklerde 102 cm, kadınlarda ise 88 cm'den fazla çıkan bireylere, kilo vermeleri öneriliyor. Bel çevresi ölçünüz erkeklerde 94-102 cm, kadınlarda 80-88 cm aralığında ise kiloyu muhafaza etmek sağlık açısından önem taşıyor.

Uzmanlar, kilo vermek isteyenlere şu tavsiyelerde bulunuyor:

"Öğün atlamamaya çalışın. Günde 3 mütevazı öğün yemek yiyin ve aralarda acıkırsanız taze meyve gibi sağlıklı atıştırmalar yapın.

Bol meyve ve sebze tüketin. Günde toplam en az 5 porsiyon tüketin. Bir porsiyon, 2-3 kaşık sebze, bir adet meyve (mesela bir muz) veya 2-3 adet küçük boy meyve (örneğin erik), 1 küçük kase meyve salatası, veya bir bardak taze sıkılmış meyve suyuna denktir. Bunlar size fazla kalori yükü yapmadan tok tutacak besinlerdir.

Her öğünde nişastalı besinler yiyin. Lif açısından zengin olan tam Buğday ekmeği, kabuğu soyulmamış patatesi ve tam buğday Pirinç ve makarnaları tercih edin.

Daha az hayvansal (doymuş) yağ tüketin. İnce kesilmiş et dilimlerini tercih edin. Etten görebildiğiniz yağları ve tavuğun derisini ayırın. Daha az hazır bisküvi, pastahane ürünü ve kek tüketin.

Doymamış yağ oranı yüksek yağları kullanmaya özen gösterin. Yemek pişirirken, katı yağlar yerine, ay çiçek yağı, mısır özü veya zeytinyağı gibi bitkisel yağları tercih edin. Bu yağları ayrıca salatalarınıza sos olarak da kullanabilirsiniz.

Yağsız veya yarım yağlı süt, az yağlı yoğurt, ve az yağlı peynir gibi, düşük yağ içeren günlük ürünleri tercih edin.

Düzenli olarak balık yiyin. Haftada en az bir kez yağlı balık (örneğin somon, sardalya, ton - konserve şeklinde de olabilir) tüketmeye özen gösterin.

Bol bol Sıvı, özellikle de Su için. Ucuzdur, su kalorisizdir ve midenize doluluk hissi verir. Günlük hedefiniz 6-8 bardak olsun.

Hayatınızın her anını hareketlendirmeye çalışın. Mesela, arabayla gitmek yerine, yürüyerek ulaşabileceğiniz her yere yürüyün. Asansör yerine merdivenleri kullanın. Otobüsten erken inin ve güneşin altında yürüyün. Eğer fırsat bulursanız, yüzme, dans, Badminton, veya tenis gibi yeni bir aktivite deneyin".

    Beden kitle indeksiniz (BKİ) ; vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanıyor. İdeal ağırlık ise ulaşılmak istenen BKİ’nin, boy uzunluğunun karesi ile çarpılmasıyla elde ediliyor.

    Zayıflık ve şişmanlık enerji dengesizliği sorunlarıdır. İnsan harcadığı kadar enerji alırsa, vücut ağırlığını dengede tutar. Alınan enerji harcanan enerjiden çok olursa, fazladan tüketilen besin öğeleri yağa dönüşerek vücutta birikir ve şişmanlık oluşur. Alınan enerji harcanandan az olursa, vücutta biriken yağ harcanır ve zayıflık oluşur.

    Enerji ihtiyacı, kişinin boyu, vücut ağırlığı, yaşı, cinsiyeti ve fiziksel aktivitesine göre hesaplanmalıdır. Şişmanlığın ölçülmesinde boy ve ağırlık ölçüleri kullanılarak çeşitli formüller geliştirilmiştir. Günümüzde en geçerli olan ölçüm beden kitle indeksidir (BKİ). BKİ; vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır. BKİ’nizi hesaplayarak ideal ağırlığınızı bulabilirsiniz.


İdeal Kilonuzu Hesaplayın!

BKİ= Kilo (kg) / Boy2 (m2)

BKO= Bel Çevresi (cm) / Kalça Çevresi (cm)

Örnek:

    65 kg ağırlığında, 164 cm boyunda, bel çevresi 76 cm ve kalça çevresi 99 cm olan bir kişinin Beden Kitle İndeksi ile Bel Kalça Oranını hesaplayalım. Bu verileri BKİ ve BKO formüllerine yerleştirelim:

BKİ = 65 / (1.64 x 1.64) = 65 / 2.6896 = 24.16

BKO= 76 / 99 = 0.76

    Şimdi aşağıdaki tabloya göre bir değerlendirme yapalım ve bu kişi "Şişman mı yoksa zayıf mı?" anlayalım.

Beden Kitle İndeksi

• 19'dan küçük: Çok zayıf
• 20-25 arasında : Normal kilolu
• 25-30 arasında: Hafif şişman
• 30 ve üzerinde: Şişman (Obez)
• 40 ve üzerinde: Aşırı Şişman (Morbid obez)

    BKİ değeri 24.08 olan kişi tablodan anlaşılacağı gibi normal kilo sınırları içinde yer alıyor. Ancak hemen bu kişi normal kilodadır diyemiyoruz. Yani BKİ değeri tek başına şişmanlığı tespit etmemiz için yeterli değildir. Çünkü şişmanlık vücutta yağ oranının fazla olmasıdır. Bel kalça oranı bize bireyin abdominal (karın bölgesi) yaşlanma seviyesini gösterir.Ancak bu iki değeri de hesapladıktan sonra gerçek sonucu söyleyebiliriz.

Bel Kalça Oranı

    Kadında 0.8 den küçük, erkekte 0.9 dan küçük olmalıdır. BKO değeri 0.76 olan örneğimizdeki kişinin ideal kilo sınırları içinde yer Aldığını söyleyebiliriz.

    Herhangi bir aktivite için acilen kilo vermeniz gerekiyorsa, hemen başlasanız iyi olur. Siz kendinizi kişisel olarak mükemmel bir bedene sahip olduğunuzu düşünebilirsiniz. Ancak kilo vermeniz gerekiyorsa bunu gözardı etmemelisiniz. Kilo verirken 10 yıl önceki kilonuza dönmeniz gerekmiyor. Kendinizi olamayacağınız bir kiloda hayal etmeyin. Kendinizi bilin, mantıklı, iyimser ve hedeflerinizi gerçeklik içerisinde değerlendirin. Böylece herhangi bir hataya düşmezsiniz. İlk yapacağınız şey kendinizi katılacağınız aktivite için ne kadar zamanınız olduğuna bakmak ve zayıflama hedefinize odaklanmak..

İhtiyacınız olanlar

a) Bir tarih
b) Plan / program
c) Birisinin desteği veya yardımı

a) Tarih

    Hazırlanacağınız aktivitenin tarihi bellidir. Tarihe göre çok doğru hareket edebilirsiniz. Siz elinizden gelen hazırlığı yapın ancak ne kadar kilo vermeniz gerektiğini düşünmeyin. Bu konudaki en iyi performansınızı gösterin ve kendinizi ödüllendirin. Yapabildiğiniz kadarını yapmanız
her zaman daha iyidir.

b) Plan ve program

    Kendinize en az 21 gün verin. Kendinize göre bir egzersiz programı belirleyin. Yapabiliyorsanız haftada 5 kere, 2 gün 10-15 dakika, 2 gün 30-45 dakika (yürüyüş, bisiklet çevirmek ve yoga yapabilirsiniz) ve 1 gün 60-90 dakika egzersiz yapın. Günde 3 veya 4 kere daha önceden belirlediğiniz yiyecekleri tüketin. Bu ilk başta zor olabilir ancak mantıklı olun. Yemek aralarında ne kadar aç olsanız da yemeyin, bu sizin zararınıza olacaktır. Şekerli, kızarmış yiyecekler yemeyin. Şekerli içecekler içmeyin.

c) Destek

    Tüm bunları sizinle birlikte yapacak bir arkadaş edinin. Kendinizi ve birbirinizi kontrol edin. Bu sizin hedefinize doğru daha rahat, gerçekçi ve
motive olarak ilerlemenizi sağlayacak.

Uygularsanız sonuç mükemmel olabilir!..

   Sonunda eğer tüm bu ev ödevinizi doğru ve kesiksiz yaparsanız hedefinize ulaşırsınız. Bu sizin ödülünüz! Unutmamanız gereken tek şey 21 gün beslenmenizi yeniden gözden geçirmek ve uymak, düzenli egzersiz yapmak. Eğer formunuzu aktiviteden sonra da korumak istiyorsanız bunu bir yaşam biçimi haline getirebilirsiniz.